Grondwateroverlast
De afgelopen maanden (november 2023 tot begin januari 2024) is er 2,5 tot 3 keer meer neerslag gevallen dan normaal. Door deze grote hoeveelheden raakt de bodem verzadigd: het water kan onvoldoende in de bodem zakken. Hierdoor stijgt ook het niveau van het grondwater. Als de grondwaterstand te hoog is, kunnen er problemen ontstaan. Met name op de flanken van de Utrechtse Heuvelrug kan dit leiden tot water in de kelder of kruipruimte. Uiteraard is dit een hele vervelende situatie als u hier last van heeft.
De afgelopen jaren waren erg droog. Daardoor zijn de grondwaterstanden ook laag geweest. Helaas zijn we tegen de limiet aangelopen van wat ons watersysteem aan kan qua regen. Daarom rest ons niets anders dan te wachten tot de grondwaterstanden weer gezakt zijn. Mensen die dicht bij de rivier wonen kunnen de laatste tijd ook overlast hebben van kwel door het hoge water in de rivier.
Wat is grondwater
Grondwater – de naam zegt het al – is water onder het grondoppervlak. Bij grondwater denkt men vaak aan water in de bodem dat net zo hoog staat als het water in de sloot. Daarboven is het droog, daaronder is het nat. Maar zo simpel is het niet.
Grondwater in dorpen en steden maakt onderdeel uit van een ingewikkeld watersysteem. De grondwaterstand verandert daarom van plaats tot plaats. Het grondwater ontstaat voornamelijk uit regenwater dat in de bodem zakt. Regenwater dat op daken, de straat en het trottoir valt, stroomt vaak samen met het vuile water weg via de riolering onder de grond naar de rioolwaterzuivering.
Soms wordt het schone regenwater van daken en wegen direct afgevoerd naar het oppervlaktewater. Het oppervlaktewater is het water dat u kunt zien in de sloten en vijvers. Regenwater dat in de tuin, op grasvelden of in het duin valt, verdwijnt in de bodem. Dit regenwater wordt dan het grondwater: water dat zich in de bodem bevindt.
Meestal merkt u niets van grondwater. Maar een te hoge grondwaterstand kan vervelend zijn als de kruipruimte of kelder vochtig is. Grondwater kan dan voor serieuze vochtoverlast in de woning zorgen en beschadigingen veroorzaken aan bijvoorbeeld funderingen en houten vloeren.
Wie is verantwoordelijk voor grondwater
Er zijn meerdere partijen die een gedeelde verantwoordelijkheid hebben voor het grondwater: de perceeleigenaar, de gemeente en het waterschap.
Overlast verhelpen
Hieronder leest u wat u kunt doen om grondwateroverlast te voorkomen of te verhelpen.
Verlagen grondwaterstanden
Let op met het verlagen van de grondwaterstand wanneer u in een zogenaamd 'zettingsgevoelig' gebied woont. Dit speelt bijvoorbeeld bij veengronden. In dergelijke gebieden kan verlaging van de grondwaterstand tot gevolg hebben dat de bodem inklinkt. Hierdoor kan uw erf verzakken. Ook kan schade ontstaan aan bebouwing, wanneer deze niet voldoende gefundeerd is. Schakel een bouwkundig expert in.
De verlaging van de grondwaterstand beperkt zich meestal niet alleen tot uw eigen perceel. Ook bij de buren kan zettingsschade optreden. Informeer hen daarom altijd vóórdat u aan de slag gaat.
Hoge grondwaterstanden
Door het veranderd klimaat hebben we gemiddeld genomen te maken met meer neerslag in de winterperiode. We hebben ook steeds vaker te maken met hoosbuien en (te) natte perioden afgewisseld door perioden van langdurige droogte en watertekort. Dat maakt dat bijvoorbeeld het eenvoudigweg verlagen van het grondwaterpeil geen oplossing is.
Meer informatie over ons werk in relatie tot grondwater
Contact
Wilt u meer weten of heeft u een vraag? Neem dan contact op met Willem-Jan Dirkx, geohydroloog bij het waterschap tel 06 2967 4229, e-mail willem.jan.dirkx@hdsr.nl