Dijkverbetering GHIJ-Noord
Project Dijkverbetering GHIJ-Noord: Bescherming voor het achterland, nu en in de toekomst!
Het project Dijkverbetering GHIJ-Noord ligt aan de noordkant van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel (GHIJ) tussen Achthoven-Oost en Hekendorp. Op veel locaties liggen ‘dubbele waterkeringen’: een voorlandkering langs het water en een regionale waterkering.
Een deel van de ruim 18 km dijk wordt verbeterd omdat deze niet voldoet aan de veiligheidseisen voor waterkeringen van de provincie Utrecht. Daarnaast wil het waterschap een bijdrage leveren aan de leefomgeving. Door wensen vanuit de omgeving mee te koppelen en door een bijdrage te leveren aan klimaatadaptatie, biodiversiteit en doelmatig waterbeheer. Tijdens dit proces maakt het waterschap graag gebruik van de kennis van bewoners en belanghebbenden.
Het proces bestaat uit drie fasen
De verkenningsfase (afgerond)
De verkenningsfase is eind 2022 afgerond met de vaststelling van de Nota Voorkeursalternatief.
De planuitwerkingsfase
Nu zitten we in de planuitwerkingsfase. In deze fase wordt de Nota Voorkeursalternatief concreet uitgewerkt tot het detailniveau dat nodig is voor de besluitvorming en de benodigde procedures en vergunningen. In het ontwerp worden eventuele meekoppelkansen en wensen vanuit de omgeving én kansen vanuit het waterschap meegenomen. Vervolgens worden vergunningen aangevraagd om de werkzaamheden te kunnen uitvoeren. De ontwerp (concept) vergunningen en bijbehorende documenten worden ter inzage gelegd zodat er door belanghebbenden op gereageerd kan worden. Als alle vergunningen zijn verleend, kan de uitvoering starten.
De realisatiefase
In de realisatiefase worden de werkzaamheden uitgevoerd om eerder uitgewerkte plannen te realiseren.
Eerste stap in de planuitwerkingsfase: aanvullend onderzoek
Het waterschap inventariseert welke flora en fauna in het gebied aanwezig is en met welke (beschermde) soorten ze rekening moet houden. Daarnaast worden alle objecten langs de kering geïnventariseerd, zoals bomen, bebouwing of steigers. Via deze inventarisatie wordt onderzocht of deze kunnen blijven staan, eventueel met een vergunning of verwijderd moeten worden. Het doel is om na afronding van het hele project een waterkering te hebben die aan alle (veiligheids)eisen voldoet en goed te beheren is.
Om de hoogte en breedte van de dijk in kaart te brengen worden profielen van de dijk ingemeten. En wordt er onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de bodem en de mogelijkheden voor hergebruik.
Direct belanghebbenden worden hiervan rechtstreeks op de hoogte gesteld.
Proces planuitwerkingsfase
Nota Voorkeursalternatief: het resultaat van de verkenningsfase
De Nota Voorkeursalternatief (VKA) is eind 2022 vastgesteld door het bestuur van het waterschap. Een voorkeursalternatief is de beste oplossing om ervoor te zorgen dat de waterkering voldoet aan de waterveiligheidseisen. De Nota Voorkeursalternatief omvat een VKA voor elk dijkvak, een overzicht van synergiekansen om berging, verbreding of natuur te realiseren en op die manier een bijdrage te leveren aan klimaatadaptatie en biodiversiteit. Ook is er een voorstel gedaan voor het verplaatsen van het tracé van de regionale waterkering.
Tijdens inloopbijeenkomsten zijn belanghebbenden in de gelegenheid gesteld om de conceptversie van de 'Nota VKA' te bespreken. Tijdens deze bijeenkomsten konden zij hun visie delen en punten naar voren brengen. De input die tijdens deze bijeenkomsten is verzameld, wordt meegenomen in de planuitwerkingsfase. De omgeving is begin 2023 geïnformeerd over de vaststelling van het voorkeursalternatief via een persbericht en nieuwsbrief.
Hoe betrekken we de omgeving?
Direct belanghebbenden betrekken we actief bij de totstandkoming van de varianten voor zowel de dijkverbetering als de synergiekansen. Tijdens inloopbijeenkomsten, keukentafelgesprekken en andere contactmomenten kunnen belanghebbenden meedenken over de varianten. Verder wordt de omgeving op de hoogte gehouden van de gemaakte keuzes via persberichten, website en (nieuws)brieven.
Het betrekken van belanghebbenden is van groot belang voor het waterschap omdat zij waardevolle inzichten en kennis hebben over het gebied en de dijk. We hechten veel waarde aan hun input en nemen hun standpunten en suggesties mee in het project.
Hieronder geven we een overzicht van de communicatie- en participatiemomenten die zullen plaatsvinden:
2023: Aanvullend onderzoek
Omwonenden en belanghebbenden worden geïnformeerd over de aanvullende onderzoeken. Direct belanghebbenden worden persoonlijk op de hoogte gebracht via brieven of telefonisch contact. Overige belanghebbenden worden op de hoogte gesteld via de website, nieuwsbrieven of persberichten in de lokale krant.
2023 – 2024: Opstellen en uitwerken van varianten ontwerp en keuze maken
Tijdens dit proces worden belanghebbenden betrokken bij het proces. Zij kunnen meedenken tijdens inloopbijeenkomsten en worden op de hoogte gehouden via de website, nieuwsbrieven of persberichten. Direct betrokkenen worden apart benaderd om de varianten en eventuele wensen en aandachtspunten te bespreken en ter plaatse te kijken.
2024: Ontwerp gereed en vergunningen ter inzage
In deze stap wordt het ontwerp afgerond en de vergunningen aangevraagd. Hierin staat welke werkzaamheden nodig zijn voor de dijkverbetering en de realisatie van kansen. Na vaststelling door het bestuur van het waterschap worden de vergunningen gepresenteerd aan de omgeving en ter inzage gelegd zodat er door belanghebbenden op gereageerd kan worden.
2025: Voorbereiding realisatie
In de laatste stap van de planuitwerkingsfase worden eventuele inspraakreacties beantwoord in een ‘inspraakrapport’ en worden de vergunningen aangepast als dat nodig is. Na goedkeuring door het bestuur van het waterschap worden de definitieve vergunningen gepubliceerd en kan de uitvoering starten.
Opstellen en uitwerken varianten: wat gaan we doen?
Het voorkeursalternatief voor de dijkverbetering wordt verder uitgewerkt. Denk aan type materiaal en de lengte van de oeverconstructie, of een natuurvriendelijke oever kan worden gerealiseerd of wensen vanuit de omgeving kunnen worden meegekoppeld.
Daarnaast wordt de haalbaarheid onderzocht van vier synergiekansen om berging, verbreding of natuur te realiseren en op die manier een bijdrage te leveren aan klimaatadaptatie en biodiversiteit. Er worden varianten opgesteld en uitgewerkt over het ontwerp en inrichting van de gebieden. Hierbij wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar de effecten op de omgeving, juridische haalbaarheid en draagvlak. Tot slot wordt de haalbaarheid onderzocht om het tracé van de regionale waterkering tussen Achthoven-Oost en Montfoort te verplaatsen naar de voorlandkering.
Gedurende dit proces wordt samengewerkt met direct belanghebbenden en wordt de omgeving betrokken zodat het bestuur van het waterschap in 2024 een weloverwogen keuze kan maken om de synergiekansen wel / niet te realiseren.
Terugblik: de verkenningsfase
In de verkenningsfase zijn alle mogelijke oplossingen geïnventariseerd en beoordeeld op basis van verschillende aspecten zoals techniek, impact op omgeving, duurzaamheid en kosten. Het resultaat van de verkenningsfase is de vastgestelde Nota VKA. Deze fase is gestart met het uitvoeren van uitgebreid onderzoek en het opstellen Integrale Uitgangspuntennotitie.
Om tot een VKA te komen wordt er van breed naar smal gewerkt. Zie hieronder het proces van het VKA van GHIJ-Noord:
- Nota Bouwstenen en mogelijke oplossingen; alle mogelijke oplossingen zijn beschreven.
- Nota Kansrijke alternatieven; alle mogelijke oplossingen zijn beoordeeld aan de hand van verschillende aspecten vanuit techniek, omgeving en effecten. Dit is per dijkvak uitgewerkt.
- Nota Voorkeursalternatief; Kansrijke alternatieven zijn verder uitgewerkt naar een voorkeursalternatief per dijkvak.
In de verkenningsfase is samengewerkt met de omgeving. In iedere stap werden belanghebbenden meegenomen in het proces met als doel te informeren en mee te denken, maar ook wensen, ideeën en meekoppel- en synergiekansen zijn geïnventariseerd. Naast georganiseerde bijeenkomsten is de omgeving op de hoogte gehouden middels een brochure, brieven, persberichten en een (digitale) nieuwsbrief. De website bevatte telkens de laatste informatie over het proces.
Meekoppelkansen en synergiekansen
Door ruimtelijke ontwikkelingen of initiatieven te koppelen aan de dijkverbetering kunnen we maatschappelijke meerwaarde leveren. We maken dan “werk met werk”. In het project maken we onderscheid tussen meekoppelkansen en synergiekansen. Meekoppelkansen zijn wensen van derden, synergiekansen zijn kansen waardoor doelen of ambities anders dan waterveiligheid van het waterschap kunnen worden gerealiseerd. Hiervoor is aanvullende financiering nodig van de initiatiefnemer(s): De Stichtse Rijnlanden of derden.
- Video waterschapsbestuurder en omgevingsmanager aan het woord: Waterschapsbestuurder Bert de Groot en omgevingsmanager Cathelijne van Haselen staan aan de noordzijde van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel. Bert licht de ambitie toe en vertelt hoe het waterschap de omgeving bij het project wil betrekken.
Waar liggen de keringen?
Deze kaart laat de ligging van de regionale kering en voorlandkering zien. De dijk bevindt zich binnen de grenzen van de gemeenten Oudewater en Montfoort en ligt volledig op grondgebied van de provincie Utrecht.
HWBP
De dijkverbetering GHIJ-Noord staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een landelijke aanpak om dijken – en dus Nederland – veilig te houden. Hierbij werken de waterschappen samen met het Rijk in onder meer het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).
Het HWBP staat voor een enorme opgave: de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Om overstromingen in Nederland te voorkomen, worden de komende dertig jaar in heel Nederland 1500 kilometer aan dijken en 500 sluizen en gemalen versterkt.
Lees hier meer over de dijkversterkingen in het HWBP magazine van juni 2023.
Boekje "Dijken voor beginners"
Bent u geïnteresseerd in dijkversterkingen? En wilt u weten wat daar allemaal bij komt kijken? Dan raden wij het gratis Dijkenboek aan. Dit boek is bedoeld voor iedereen die met een dijkversterking te maken krijgt. Want het verbeteren van een dijk is ingewikkeld. We helpen u daarom graag op weg met de belangrijkste informatie zodat u weet wat er bij een dijkverbetering gebeurt. En zodat u inzicht krijgt in de rol die u daarbij heeft.
Contact
Woonachtig in de omgeving en wilt u direct geïnformeerd en betrokken worden bij de voortgang van het project? Mail dan uw gegevens naar omgevingsmanagers Cathelijne van Haselen of Ane Sybesma.
Ook voor andere vragen staan ze u graag te woord!