Verbetering Waaiersluis
De Waaiersluis bij Gouda is een Rijksmonument dat nog volop in bedrijf is om het peil op de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel (GHIJ) op hoogte te houden, (zoet) water te leveren aan de westerse waterschappen en tevens scheepvaart mogelijk te maken voor het schutten van (met name) recreatievaartuigen.
De Waaiersluis is onderdeel van een primaire kering (dijkring 14-1) en ligt op de overgang van de Hollandse IJssel (HIJ) – welke onder invloed is van eb en vloed - naar het gekanaliseerde deel van de Hollandse IJssel. Waardoor het de naam Gekanaliseerde Hollandsche IJssel(GHIJ) draagt. Het Waaiercomplex bestaat uit een schutsluis, een gemaal en spuisluizen.
Het waaiersluiscomplex in beeld
Klaar voor de toekomst
Feestelijke opening
Op 31 mei 2022 is de Waaiersluis opnieuw geopend, een feestelijk moment dat we niet ongezien voorbij wilden laten gaan! Zowel direct betrokkenen als omwonenden konden deze middag de sluis in werking zien en zelf ervaren hoe het is om met de boot door de sluis te varen. Download het fotoverslag van de feestelijke opening. (pdf, 1.2 MB)
Werkzaamheden
Op 13 september 2021 startte Kadiks Automatisering bv met de grondige verbetering van de monumentale Waaiersluis. De werkzaamheden waren nodig om de sluis veilig te houden en het onderhoud op orde. Medio april 2022 zijn de werkzaamheden afgerond en ligt de sluis er weer keurig bij.
De werkzaamheden betroffen met name het vernieuwen en renoveren van werktuigbouwkundige en besturingstechnische componenten. Daarnaast zijn de kolkwanden, sluishoofden en vleugelwanden hersteld en is het straatwerk, leuningwerk en meubilair onder handen genomen. De voetgangersbrug is gemechaniseerd en er zijn op het complex nieuwe hekwerken en informatieborden geplaatst.
Het project is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Dit is een landelijke aanpak om dijken en kunstwerken in heel Nederland veilig te houden en de waterveiligheid van ons land te waarborgen voor nu en in de toekomst.
Planning
Verbeteren vispasseerbaarheid
De werkzaamheden bieden een goede gelegenheid om de vispasseerbaarheid van de sluis te verbeteren. In de huidige situatie kunnen vissen alleen tijdens het schutten de sluis passeren, dus overdag gedurende het vaarseizoen. Door aanpassingen aan de aansturing van de omloopriolen te doen, kunnen vissen ook buiten schuttijden de sluis passeren.
Hoe werkt het?
In de wanden van de sluiskolk zitten omloopriolen. Deze worden gebruikt om de sluiskolk langzaam te vullen met water voordat de deuren kunnen worden geopend. Op deze riolen zitten schuiven die open en dicht kunnen worden geschoven. Door de aansturing van deze schuiven zo aan te passen dat deze, wanneer de sluis niet gebruikt wordt, automatisch een beetje open gaan, kunnen vissen via de omloopriolen de andere kant van de sluis bereiken. Vooral in het voorjaar en najaar en ’s nachts hebben de vissen hier veel baat bij. Een illustratie van hoe de vissen zwemmen, kunt u bekijken op ons informatiebord.
Historie
De bouw van het sluizencomplex, als onderdeel van de kanalisatie van de Hollandse IJssel, begon in 1854. Hoofdinspecteur Jan Blanken van de Waterstaat ontwierp het complex dat in 1860 open ging voor het scheepvaartverkeer. In de jaren 1919-1920 is de waterkering in zijn geheel verhoogd tot het huidige niveau. Het sluizencomplex is voor het laatst gerenoveerd in 1984.
De schutsluis heeft twee waaierdeuren. Daarom kreeg het de naam Waaiersluis. De bijzondere waaierdeuren van dit rijksmonument zijn in 2017 vervangen.
Naar beide kanten sluiten
Een waaiersluis is een type schutsluis dat voor het eerst in 1808 is toegepast. Het bijzondere is dat de waaierdeuren zelfs tegen de stroom in gesloten kunnen worden. Juist vanwege de waaierdeuren kan de sluis behalve als schutsluis, ook nog functioneren als uitwaterings-, inundatie- en getijdesluis. Door de aanwezigheid van 4 puntdeuren kan de sluis geschut worden bij zowel hoog als laag water.
Meer informatie over de Waaiersluis
Wilt u meer weten over de de werking van de Waaiersluis? Bekijk het informatiebord bij de sluis of download de pdf. Wilt u meer weten over de historie? Bekijk de informatiepagina Waaiersluis.
Contact
Vragen? Mail naar Ane Sybesma: ane.sybesma@hdsr.nl of Cathelijne van Haselen:
cathelijne.van.haselen@hdsr.nl