Meetnetten waterkwaliteit

Voor het monitoren van de kwaliteit van het oppervlaktewater maakt het waterschap gebruik van verschillende meetnetten, ieder met een specifiek doel.

Doel meetnetten

We onderzoeken welke planten, dieren en stoffen er in het water voorkomen. Zo kunnen we zien hoe het met de waterkwaliteit en ecologie gesteld is en hoe deze zich in de tijd ontwikkelt. Het meten van de waterkwaliteit is ook nodig om te voldoen aan wetgeving, zoals de Kaderrichtlijn Water, Europese Zwemwaterrichtlijn en Wet natuurbescherming.

Meetnet Kaderrichtlijn Water en hoofdwater

Met dit meetnet krijgen we inzicht in de waterkwaliteit van de hoofdwatergangen (grotere wateren) in ons werkgebied, onder andere voor de Kaderrichtlijn Water. Het meetnet bestaat uit 75 meetpunten waar ieder jaar wordt gemeten op diverse fysisch chemische stoffen. Fysisch-chemische metingen geven informatie geven over bijvoorbeeld doorzicht, temperatuur, zuurstofhuishouding en voedselrijkdom (nutriënten) in het water.

Jaarlijks worden bijna 200 locaties onderzocht op water- en oeverplanten. Ook wordt 1 keer per 3 jaar op ruim 60 locaties gemeten op macrofauna (waterbeestjes). Vis en fytoplankton (algen) worden 1 keer per 6 jaar gemeten op 120 locaties (vis) en 25 locaties (fytoplankton).

Meetnet agrarisch en stedelijk gebied

De locaties van dit meetnet meten de waterkwaliteit in overige grote en kleinere watergangen in het agrarisch en stedelijk gebied. Het werkgebied van het waterschap is verdeeld in 65 kleinere gebieden, waarvan elke drie jaar de waterkwaliteit bepaald wordt. In ieder gebied wordt op één of twee locaties de chemische waterkwaliteit gemeten en op drie tot zes locaties de planten en vissen. Het aantal locaties per gebied is afhankelijk van de aanwezige diversiteit, zoals bodemsoort, landgebruik en oeverinrichting. Daarnaast wordt op 30 locaties macrofauna (waterbeestjes) gemeten om inzicht te krijgen in de biodiversiteit.

Gewasbeschermingsmiddelen meetnet

Het gewasbeschermingsmiddelen meetnet bestaat uit 5 meetpunten in de fruitteelt- en glastuinbouwgebieden. Maandelijks worden ca. 200 stoffen gemeten (onder andere imidacloprid en spinosad).

Zwemwater meetnet

Het zwemwater meetnet bestaat uit 7 meetpunten in wateren die door de provincie Utrecht officieel als zwemlocatie zijn aangewezen. Gedurende het badseizoen (1 mei tot 1 oktober) worden deze wateren onderzocht op verontreinigingen afkomstig van menselijke en/of dierlijke uitwerpselen. Ook wordt gekeken naar aanwezigheid van drijflagen (cyanobacteriën oftewel blauwalg).

Flora- en fauna meetnet

Het flora en fauna meetnet is een roulerend meetnet met 5 deelgebieden waarin monitoring plaatsvindt van beschermde flora en fauna.

Meetnet natuurvriendelijke oevers

Het waterschap beheert ongeveer 200 km aan natuurvriendelijke oevers. Elke drie jaar wordt de vegetatie van de oevers onderzocht. De resultaten gebruiken we voor het bepalen van het beheer en onderhoud van de oevers. Bijvoorbeeld door elk jaar een deel van de oevers te maaien. Door het juiste onderhoud uit te voeren, kunnen we de ecologische waterkwaliteit optimaliseren.

Projectmonitoring & innovatieve meetmethoden

Ten slotte worden er effecten van maatregelen in beeld gebracht, onder andere effectmonitoring van groenblauwe diensten (het verbeteren van de waterkwaliteit door agrariërs). Daarnaast participeert het waterschap nog in diverse projecten om nieuwe meetmethoden te ontwikkelen, zoals environmental DNA-onderzoek naar vissen.