Geurproblematiek rioolzuivering Utrecht
Op deze pagina vindt u meer informatie over de geurproblematiek van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) Utrecht. Aan dit probleem hebben we al veel gedaan en ook in de toekomst worden nog maatregelen getroffen. Op deze pagina vindt u een overzicht van alle maatregelen die we al genomen hebben en een overzicht van veelgestelde vragen en antwoorden. Ook leest u hoe we geur meten en monitoren.
Melding doen
Vanaf 8 oktober 2020 worden alle meldingen van geuroverlast in behandeling genomen door de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht. U kunt de melding telefonisch doen via 0800 – 0225510 (dag en nacht bereikbaar) of het milieuklachtenformulier op de website van de RUD Utrecht invullen.
Meten van geur(hinder)
We meten en monitoren geur en geurhinder op verschillende manieren.
- Elke week laten we de geuruitstoot meten; we vergelijken de waarden met monsters die maandelijks genomen worden:
- Maandelijks laten we monsters nemen van de vrijgekomen lucht uit de filters. Deze monsters worden getest door een professioneel geurpanel in een laboratorium.
- Elke week wordt door een onafhankelijk ingenieursbureau bepaald of de geuruitstoot voldoet aan de eisen die in de vergunning worden gesteld. De metingen worden gedaan volgens een door de vergunningverlener vastgesteld protocol, waarbij gemeten wordt bij de bron. De gemeten waarden worden ingevoerd in een daarvoor vastgesteld model. De vastgestelde contouren voor geuroverlast worden niet overschreden.
Monitoren van geur(hinder)
We meten en monitoren geur en geurhinder op verschillende manieren.
Dit gebeurt door middel van een geurpanel dat sinds eind april 2020 actief is. Het geurpanel wordt geleid door een geurwaarnemer. De volgende activiteiten ten behoeve van monitoring worden gedaan:
- Dagelijks doet een geurwaarnemer of ‘snuffelaar’ een controleronde doet over het terrein van de RWZI. De geurwaarnemer is een medewerker van het onafhankelijk adviesbureau, Buro Blauw, gespecialiseerd in luchtkwaliteitsonderzoek en geurhinder.
- In het geurpanel zitten 15 tot 20 bewoners die verspreid rondom de RWZI wonen. Zij beschikken over het telefoonnummer van de waarnemer. Zodra een lid van het geurpanel geuroverlast meldt, komt de waarnemer ter plaatse om de geur te bevestigen.
De geurpanelleden worden uitgenodigd op de zuivering voor een wandeling langs de geurbronnen. Hiermee kan worden bepaald welke geurbron zij ook thuis ruiken. Dit geeft ons waardevolle informatie voor het nemen van maatregelen die geuroverlast moeten voorkomen.
Waaruit bestaat de geurbehandelingsinstallatie?
De geurbehandelingsinstallatie op rioolzuivering Utrecht bestaat uit lavafilters en actief koolfilters. Lavafilters bestaan uit een poreus gesteente waar bacteriën op en in kunnen leven. Deze bacteriën breken geurdeeltjes uit het afvalwater af. De geur die vrijkomt uit het zuiveringsslib wordt door actief koolfilters gefilterd. De koolfilters absorberen geurdeeltjes door middel van actief kool. Voorheen stonden er ook microgaswassers op het terrein. Omdat deze niet voldeden, zijn ze verwijderd.
Geurbehandelingsinstallatie op de zuivering in Utrecht
Veelgestelde vragen over geur
Bij het zuiveren van afvalwater komt geur vrij. De geur die vrijkomt uit het afvalwater wordt gezuiverd door lavafilters. Dit zijn filters die bestaan uit een poreus gesteente waar bacteriën op en in kunnen leven. Deze bacteriën breken geurdeeltjes af. Door het in een bepaalde frequentie sproeien van een vloeistof met voedingsstoffen en het afvoeren van afbraakproducten, kunnen de condities voor de bacteriën worden bepaald.
De geur die vrijkomt bij het verwerken van het slib wordt door microgaswassers en actief koolfilters gefilterd. Slib is hetgeen dat overblijft nadat het te zuiveren water is onttrokken. De gaswasser absorbeert geurdeeltjes door middel van een chemische vloeistof. Het actief kool doet hetzelfde maar dan, zoals de naam al zegt, met kool.
De lavafilters werkten de afgelopen maanden op een aantal momenten en soms langere periodes niet goed. Dit kwam doordat de condities voor de bacteriën in de lavafilters niet optimaal waren, waardoor zij minder geurdeeltjes konden afbreken. Daarnaast krijgen de lavafilters te maken met pieken in geurconcentraties, waardoor niet alle lucht ontdaan kan worden van geur en daardoor een klein deel in de buitenlucht terecht komt.
De microgaswassers en actief koolfilters werkten op een aantal momenten niet goed samen. De vloeistof in de gaswassers kwam onbedoeld op het actief kool terecht waardoor het zijn werking verloor. Daarnaast was op een aantal momenten het actief kool sneller uitgewerkt dan was voorzien, waardoor meer geur vrijkwam.
Om de overlast terug te dringen hebben we al veel gedaan. Bekijk voor een overzicht van alle maatregelen de Tijdlijn geuroverlast.
Regelmatig - de laatste maal was op 15 juli 2020- wordt bepaald of de geuruitstoot voldoet aan de eisen die in de vergunning worden gesteld. De installatie voldoet aan de normen die gesteld zijn door de provincie Utrecht. De metingen worden gedaan volgens een door de vergunningverlener vastgesteld protocol, waarbij gemeten wordt bij de bron. De gemeten waarden worden ingevoerd in een daarvoor vastgesteld model. De vastgestelde contouren voor geuroverlast worden niet overschreden.
Om de vinger aan de pols te kunnen houden meten we wekelijks de geuruitstoot en worden maandelijks monsters genomen van de vrijgekomen lucht uit de filters. Deze monsters worden getest door een professioneel geurpanel in een laboratorium.
Daarnaast is sinds eind april een geurpanel actief. Vanuit het onafhankelijk adviesbureau Buro Blauw is een geurwaarnemer ingezet die bij geuroverlast ter plaatse komt. Vijftien bewoners nemen deel aan dit panel. Deze bewoners worden ook uitgenodigd op de zuivering om te bepalen welke geurbron zij thuis ruiken. Dit geeft ons waardevolle informatie voor het nemen van gerichte, technische maatregelen.
We realiseren ons hoe vervelend het is dat de overmatige geuroverlast nog niet is opgelost. We werken daarom hard aan technische oplossingen. Er zijn meerdere redenen waarom het oplossen van de geurproblemen moeizaam verloopt:
- Elke aanpassing die wordt gedaan aan een geurfilter of een ander deel van de zuivering, heeft een effect op het gehele geurbehandelingssysteem. Daarom moeten de effecten van elke aanpassing zorgvuldig onderzocht worden;
- Er worden voornamelijk biologische producten gebruikt in de geurfilters. Na een aanpassing kan het enkele weken duren voordat filters het maximale rendement bereiken, omdat bacteriekoloniën moeten groeien;
- Geur meten is complex. Om overlast van geur te bepalen, is meting met een apparaat onvoldoende. Dat is de reden dat we naast meetinstrumenten ook menselijke neuzen inzetten: van ons bewonerspanel, van professionele snuffelaars en natuurlijk ook van omwonenden. Iedereen ervaart geur anders en om die reden is het soms moeilijk te bepalen welke geurbron de veroorzaker is van de geuroverlast;
- Als gevolg van de coronamaatregelen is het laboratorium waar geuren worden getest, beperkt bezet. Helaas zorgt dit voor een vertraging van een maand in de resultaten van de geurmetingen.
Het is van belang om te melden dat de rioolwaterzuivering een industriële inrichting is. De zuivering zal nooit helemaal geurvrij zijn. Incidentele geuroverlast hoort bij het zuiveren van afvalwater en is daarom helaas niet helemaal te voorkomen.
Nee, die bestaat helaas niet. Een rioolwaterzuivering is een industriële inrichting, die nooit helemaal geurvrij zal zijn. Incidentele geuroverlast hoort bij het zuiveren van afvalwater en is daarom helaas niet helemaal te voorkomen.
Er worden door omwonenden meerdere geuren gemeld. Iedereen ervaart de geuren anders, omdat elke neus anders is. Dit maakt het lastiger te bepalen wat precies de bron is van de geurhinder. We onderscheiden vooralsnog twee soorten geur: een riool-/poeplucht en een zurige geur.
De stoffen die vrijkomen en wat zurig ruiken, zijn dimethylsulfide (DMS) en dimethyl-disulfide (DMDS). Het zijn stoffen die in grote mate van nature voorkomen in de bodem en atmosfeer. DMS komt bijvoorbeeld vrij bij het koken van bloemkool, wordt gebruikt als smaakversterker en is een gas dat algen in oceanen afscheiden. DMDS komt voornamelijk vrij bij het composteren van biomassa en wordt in bepaalde concentraties gebruikt als smaakversterker.
Hoewel de riool-/poeplucht en een zurige geur erg vervelend zijn om te ruiken, zijn ze niet schadelijk voor de gezondheid. Dit baseren wij op algemene wetenschappelijke kennis over deze stoffen. De vervelende eigenschap van deze stoffen is dat ze al in extreem kleine concentraties worden geroken. De poep-/rioollucht is niet schadelijk voor de gezondheid in de concentraties waarin het vrijkomt
Toen de oude zuivering in de jaren vijftig van de vorige eeuw gebouwd werd, lag die buiten de stad: de wijk Overvecht was er toen nog niet. De nieuwe zuivering is gebouwd op het terrein van de oude om de volgende redenen:
- Het afvalwater stroomt onder “vrij verval” naar de zuivering. Dat wil zeggen dat er geen pompen nodig zijn om het afvalwater naar de zuivering te transporteren. Voor een nieuwe locatie, bijvoorbeeld buiten de stad, hadden grote persleidingen aangelegd moeten worden. Het aanleggen van dergelijke persleidingen betekent een zeer grote ingreep in het rioolstelsel van Utrecht. Veel straten in Utrecht zouden opengebroken moeten worden om het riool te vervangen, met alle overlast van dien.
- Het aanleggen van persleidingen, het openbreken van straten voor rioolvervanging en het bouwen van een nieuwe zuivering buiten de stad vergen zeer grote financiële investeringen, zowel voor de gemeente Utrecht als De Stichtse Rijnlanden. Een flinke verhoging van de zuiveringsheffing van het waterschap en de rioolheffing van de gemeente zou onvermijdelijk zijn geweest. Die investering is destijds als onverantwoord beschouwd.
Tijdlijn geurproblemen
In deze tijdlijn vindt u een overzicht van alle (technische) maatregelen die we hebben genomen om geuroverlast te verminderen.
Test met de nieuwe zuiveringstechnologie, terwijl de oude installatie nog in functie was. Dit leidde tot waarneembare geur buiten het terrein van de zuivering.
Onderzoek naar uitbreiding van de reeds aanwezige geurbehandelingsinstallatie, na een toename van meldingen van geuroverlast.
Onderzoek naar de werking van de lavafilters en het vergroten van de afzuiging van vervuilde lucht..
We stellen een laadmeester aan die de verlading van slib in goede banen leidt.
We voorzien de nieuwe slibverladingshal van een vernevelingsinstallatie die vrijkomende geuren bindt en zo geurverspreiding door vrachtwagens beperkt.
De nieuwe rioolwaterzuivering is opgeleverd. Vanaf dit moment wordt het afvalwater volledig door de nieuwe zuiveringsinstallatie gezuiverd. We hebben de volgende maatregelen genomen:
We zetten een zeepproduct in om vieze geuren op te vangen in de lavafilters
De microgaswassers en koolfilters filteren de lucht die vrijkomt uit het slib.
We strooien zaagsel in de vrachtwagens om plakkend slib te voorkomen
We dekken in de slibhal de vrachtwagens af met zeilen om geurverspreiding tegen te gaan
We voorkomen stilstand van vrachtwagens op het terrein om geurverspreiding tegen te gaan
We doen veel geurmetingen om te achterhalen wat de oorzaak is van de blijvende geuroverlast. De geurbehandelingsinstallatie krijgt een intensieve onderhoudsbeurt.
We vervangen het actief koolfilter om geurverspreiding verder tegen te gaan. Actief kool wordt gezien als de beste bestrijding tegen geur. Kool absorbeert de geurstoffen uit de lucht afkomstig van het slib.
We vervangen het actief koolfilter en de microgaswasser wordt uit elkaar gehaald voor een grote onderhoudsbeurt.
Op de lavafilters worden schoorstenen geplaatst die de gezuiverde lucht zo hoog mogelijk uitstoten voor een betere verspreiding.
Er worden diverse technische aanpassingen uitgevoerd in de slibverladingshal. Dit moet pieken in de geur voorkomen.
We gebruiken het middel Talon en waterstofperoxide om geur in het slib te binden waardoor minder geur vrijkomt bij het verladen en transporteren van slib.
We onderzoeken of de inzet van extra koolfilters tot een verbetering van de situatie kan leiden. Onderzoek, eventuele plaatsing en storingsvrije werking van de filters kan om en nabij drie maanden in beslag nemen.
- Als korte termijn maatregel zuiveren de bestaande actief koolfilters nu het grootste deel van de lucht. Daarmee worden de lavafilters meer ontzien. De lavafilters lijken niet alle geuren even goed te kunnen filteren uit de lucht.
- De microgaswassers, die de lucht zuiveren met een chemische vloeistof, worden verwijderd. Ze voldoen niet aan de verwachtingen.
- De korte termijn maatregel heeft niet geleid tot voldoende reductie van de geuroverlast. Er worden daarom tijdelijk extra actief koolfilters geplaatst. Deze moeten voor de noodzakelijke geurreductie zorgen.
- De effectiviteit van de extra koolfilters wordt gemonitord. De resultaten hiervan worden gebruikt voor het ontwerp van de definitieve installatie.
- De koolfilters zijn mid-november geplaatst. Deze termijn is afhankelijk van levering, plaatsing en inregeling.
- De gehele sliblijn wordt doorgemeten om zo nodig ook hier extra maatregelen te treffen.