Zoeken

Door steeds vaker voorkomende langdurige droogtes kan het waterpeil zo ver zakken, dat zout zeewater ons land binnendringt. Dat is niet goed voor landbouw en natuur. In ons gebied komt het zeewater komt niet zo ver dat wij problemen krijgen, maar westelijke waterschappen wel. Daarom helpen we hen door zoet water vanuit ons gebied naar het westen te pompen. Zo dringen we het zeewater terug op momenten wanneer dat nodig is. We noemen dit de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA).

We zien dat de KWA steeds vaker nodig is. Daarom zorgen we dat de route die we hiervoor gebruiken optimaal kan worden gebruikt. Deze capaciteitsuitbreiding noemen we de KWA+. In 2023 pasten we de Doorslagsluis in Nieuwegein aan, zodat daar veel meer water tegelijk doorheen kan op het moment dat de nood aan de KWA-man is.

Bekijk de documentaire over de Doorslagsluis in Nieuwegein.

Lees het verhaal van collega Peter Hesen over de KWA+.

De snelle veranderingen in onze maatschappij en het weer maken het steeds lastiger om voor langere tijd peilbesluiten voor gebieden af te spreken. Vroeger legden we een peilbesluit voor tien jaar vast, maar vanaf 2022 is dat principe losgelaten en moeten peilbesluiten actueel zijn. Dat betekent dat het waterschap peilbesluiten sneller kan herzien of juist kan wachten als er geen aanleiding is om iets te veranderen.

In 2023 zijn de peilbesluiten opnieuw tegen het licht gehouden en een paar wijzigingen doorgevoerd, onder andere voor de waterberging Willeskop en de polder Oudendam. In het natuurgebied Willeskop mag het waterpeil tijdelijk worden verhoogd bij hoogwater op de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel. In de polder Oudendam kan in tijden van droogte meer water worden aangevoerd.

Lees ook het verhaal van collega Susan Graas over uitdagingen in Peilbesluiten.

We hebben zoveel water in ons gebied, dat we niet voor al dat water metingen kunnen verrichten. Om ook buiten onze vaste meetpunten een (beter) beeld te krijgen bij de waterkwaliteit, is hulp welkom. Al een aantal jaar krijgen we die hulp van burgers. Projectleider Jannet Kamminga vertelt meer over dit meetproject met inwoners en de resultaten van 2023.

Lees het interview met collega Jannet.

De beschikbaarheid van voldoende schoon drinkwater staat onder druk. Samen met andere waterschappen en drinkwaterbedrijven zijn we een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om drinkwater te maken van het gezuiverde water bij onze rioolwaterzuiveringsinstallaties. In De Ultieme Waterfabriek wordt het gezuiverde afvalwater niet naar sloten en rivieren afgevoerd, maar direct doorgepompt naar een fabriek die het verwerkt tot drinkwater.

Om verdroging van de zandgrond op de Utrechtse Heuvelrug tegen te gaan, onderzochten we met drinkwaterbedrijf Vitens de mogelijkheid om gereinigd water van een aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties de zandgrond in te pompen. Daar kan Vitens weer water uithalen voor drinkwater. Vitens pompt al water op uit dat gebied, maar wanneer er niet voldoende regen valt, is er een kans dat er onvoldoende water overblijft voor andere gebruikers van het gebied, zoals de natuur of omliggende boerenbedrijven.

Een ambitieus project waarin we optrekken met Gemeente Nieuwegein en Vitens: Circulair water City Nieuwegein. Midden in het centrum van Nieuwegein, moet op den duur voor ongeveer 2000 bewoners een deel van het afvalwater worden gezuiverd voor hergebruik. Water dat wegloopt via douche en gootsteen, vloeit dan naar een systeem onder de grond waar het samen met regenwater wordt verzameld. Na natuurlijke zuivering vloeit een deel terug naar de bewoners die hiermee hun toilet kunnen doorspoelen. Een ander deel wordt opgeslagen om later te gebruiken om groen in de buurt te besproeien.

In 2023 is een zogenaamde voorkeursvariant voor de uitvoering van dit project gekozen. In 2024 wordt deze variant voorgelegd aan ons bestuur.

Het afval dat overblijft nadat afvalwater is gereinigd, noemen we slib. Van oudsher wordt slib vernietigd in een verbrandingsoven. Op de zuiveringsinstallatie in Nieuwegein onderzoeken we hoe we biogas uit het slib kunnen opwekken door het te vergisten, voordat het naar de verbrandingsoven gaat. Met de productie van biogas zetten we een forse stap richting energieneutraliteit. In 2023 is een zogenaamd masterplan opgesteld. In 2024 kijken we hoe we de plannen realiseren.

Via urine en ontlasting komen medicijnresten in afvalwater terecht. Medicijnresten zijn niet goed voor de waterkwaliteit en -leven. Daarom is het belangrijk deze resten zoveel mogelijk uit het afvalwater te verwijderen. Dat is moeilijk, omdat de stoffen vrijwel zijn opgelost.

Op de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Houten lukt het ons al wel om medicijnresten uit het afvalwater te halen. Ongeveer 80% van de medicijnresten wordt daar verwijderd. In 2023 zijn we ook in Woerden gestart met de voorbereidingen om de zuiveringsinstallatie geschikt te maken voor het verwijderen van medicijnresten.

Van alle rioolwaterzuiveringsinstallaties die we beheren, is die van Zeist de laatste die nog niet voldoet aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De norm voor onder meer stikstof wordt hier niet gehaald. Daarom bouwen we op dit terrein een volledig nieuwe installatie. Deze voldoet aan de KRW en aan nieuwe Europese regelgeving.

Verder proberen we hergebruik van de stoffen uit het afvalwater hier volgens de nieuwste technieken op te zetten. In 2023 startte het bouwteam, waarin we samen met aannemers en adviesbureaus aan het ontwerp voor de nieuwe zuivering werken.

Met de subsidieregeling Blauwe Bewonersinitiatieven kunnen inwoners subsidie aanvragen voor groene en waterinitiatieven in hun wijk, buurt of school. In 2023 gaven we in totaal 177.496 euro subsidie aan 49 buurtinitiatieven in ons gebied.

In ons gebied zijn veel cultuurhistorische schatten te vinden die het waterverhaal vertellen van nu en de toekomst. Een voorbeeld zijn de Hollandse waterlinies, een aantal jaar geleden nog uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. In 2023 werkten we mee aan een documentaireserie over de Hollandse waterlinies, uitgezonden door RTV Utrecht. De afleveringen kunnen worden teruggekeken (21 augustus en 2 oktober).