Veelgestelde vragen Omgevingswet

In Nederland bestaan veel wetten om de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen (de fysieke leefomgeving) goed in te richten. In de Omgevingswet zijn deze wetten samengevoegd en eenvoudiger gemaakt. Bijvoorbeeld door duidelijker taalgebruik, en door regels van de verschillende bestuurslagen (rijk, provincie, gemeente, waterschap) samen te voegen. U kunt op één plek vinden welke regels en voorschriften er gelden bij de bestuurslagen. De Omgevingswet geldt voor alle inwoners, organisaties en bedrijven en geldt per 1 januari 2024.

Sinds 1810 zijn veel wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten verhinderen vaak innovatieve, duurzame plannen. Daarom zijn 26 wetten en diverse regelingen duidelijker gemaakt en samengevoegd in de Omgevingswet.

Inwoners merken in eerste instantie waarschijnlijk niets van de Omgevingswet. Als u iets wilt (ver)bouwen, of u wilt bijvoorbeeld uw veehouderij aanpassen dan heeft u misschien een vergunning nodig.  Dan krijgt u met de Omgevingswet te maken.

Een vergunning aanvragen gaat per 1 januari 2024 anders. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar ook meteen de vergunning aanvragen of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over plannen van de overheid. En over initiatieven van uw buurtgenoten of ondernemers. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en inrichting van onze leefomgeving. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. In sommige gevallen moeten zij daar eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie).

Een belangrijke verbetering van de Omgevingswet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken.

De bedoeling is dat hierdoor de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de inrichting van de buitenruimte. Overheden en inwoners hebben bovendien via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie.

Ja. Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek en soms gaan er dingen fout. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan inwoners, ondernemers en de overheid op een andere manier met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn. Het Omgevingsloket is ook nieuw. Er zullen misschien storingen of fouten in het systeem optreden. En ondanks het vele testen vooraf, zullen ook na inwerkingtreding fouten ontdekt worden. Het doel is dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.