Vragen over de Uiterwaardenprojecten naar aanleiding van de online bewonersavonden januari 2022
We hebben van het begin van het project gehoord dat de wens is om parkeermogelijkheden te creëren. Ons is nog niet duidelijk waar dit kan en wie dit wil. We begrijpen dat extra parkeerplaatsen ook drukte kan veroorzaken. We nodigen u uit om in gesprek met ons de ideeën concreet te maken.
Met de dijkversterking, uiterwaardenontwikkeling en recreatieontwikkeling willen we juist de recreatie verbeteren. Ook voor wandelaars. Daarom wil het waterschap graag wandelen onder aan de dijk mogelijk maken met zo min mogelijk afrasteringen. Dat is nu nog niet overal het geval, waardoor wandelaars ook over de weg moeten. We zoeken naar een oplossing om daar waar er geen ruimte is of afrasteringen staan, dus een ruimte te creëren voor wandelaars om aan de buitenzijde/rivierzijde onder aan de dijk te kunnen lopen. Dat dit leidt tot kans op crossen, moeten we goed bekijken in de uitwerking van de plannen. Ideeën hierover zijn welkom!
De boothelling blijft behouden. De locatie is een van de plaatsen waar de brandweer bij de Lek kan komen, zodat die kan dienen als bluswaterwinning. Bij een calamiteit op de Lek kan de hellingbaan ook gebruikt worden om een brandweerboot te water te laten.
Glasvezel is een project van een telecombedrijf. In Lopik is momenteel een telecombedrijf actief. Er doet zich nu een kans voor om de dijkpercelen mogelijk aan te sluiten op het glasvezelnet van Lopik in 2022. Hiervoor moet een inventarisatie worden gemaakt van de hoeveelheid bewoners die hiervoor open staan. Het waterschap heeft hierover contact met de bewonersvereniging Sterke Lekdijk. Het waterschap vervult een faciliterende rol.
De locaties voor parkeren die op de kaart staan, zijn indicatief. Er zijn nog geen concrete ideeën over de locaties. Dit staat op de kaart om een overzicht te hebben van de kansen/wensen, ingebracht door bewoners in de afgelopen jaren. Graag horen we van bewoners en omwonenden of er een parkeerprobleem is: te weinig parkeerplaatsen, waar en op welke momenten dit probleem zich voordoet en waar dit kan worden opgelost. De gemeente Lopik heeft als beleid dat er in het buitengebied op eigen terrein wordt geparkeerd en in principe niet in de openbare ruimte. Parkeren voor recreatie wordt gecentraliseerd, zoals bij Salmsteke. Dit onder andere vanwege de verkeersaantrekkende werking. Een mogelijk nieuwe locatie voor parkeren, moet daarom goed bereikbaar zijn en tot zo weinig mogelijk overlast voor de buurt leiden.
Dat is een verplichting die bij de eigenaar ligt.
Er is in de Verkenningsfase een maatregelenplan opgesteld voor De Heul. Dit wordt verder uitgewerkt tot een ontwerp in de planuitwerkingsfase. Financiering komt van het waterschap, de provincie Utrecht en de gemeente Lopik. Doel is dat De Heul wordt opgeknapt en er een uitzicht/rustpunt wordt gerealiseerd, als verbetering van de bestaande situatie. Dit punt komt aan de buitenkant van de dijk, bovenaan de dijk.
Het gaat om het weren van en/of handhaven op motorcrossers. Dit is erg lastig en moet worden ontmoedigd door de inrichting van het gebied. Motorcrossen in de uiterwaard is niet toegestaan. De moeraszones en poelen aan de voet van de dijk zorgen voor een natuurlijke barrière onderaan de dijk. Verder zijn de gebieden van Staatsbosbeheer op de beheerpaden afgesloten met een hek.
Handhaven is en blijft lastig. De verantwoordelijkheid voor handhaving ligt bij de perceeleigenaar. De gemeente en Staatsbosbeheer hebben beperkte capaciteit voor de handhaving.
Motorcrossen richt veel schade aan in de natuur, die niet meer te herstellen is, omdat hier bijzondere moeras- en graslandvegetatie groeit. Daarom vragen we u om ons te helpen door dit te melden bij de Handhaving van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: 030 - 209 7358
Met de dijkversterking, uiterwaardenontwikkeling en recreatieontwikkeling willen we juist de recreatie verbeteren. Ook voor wandelaars. Daarom wil het waterschap graag wandelen onder aan de dijk mogelijk maken. Dat is nu nog niet overal het geval, waardoor wandelaars ook over de weg moeten. We zoeken naar een oplossing om daar waar er geen ruimte is of afrasteringen staan, dus een ruimte te creëren voor wandelaars om aan de buitenzijde/rivierzijde onder aan de dijk te kunnen lopen.
De Bol is een Natura 2000-gebied en heeft kwetsbare natuur en landschap. Omdat er in de overige uiterwaarden (die toegankelijk zijn voor wandelaars) honden mogen komen en er wat extra ruimte is gecreëerd voor loslopende honden buiten het broedseizoen, is ervoor gekozen op deze kwetsbare plek geen honden meer toe te staan.
Bewoners kunnen juridisch gezien geen bezwaar maken. Wel wil Staatsbosbeheer graag met bewoners in contact komen om de wijzigingen te bespreken en te kijken naar mogelijkheden.
Door de natuurontwikkelingsplannen worden de enkele (niet officiële) wandelroutes gewijzigd. Staatsbosbeheer heeft met deze plannen een middenweg gezocht tussen: het mogelijk maken om te wandelen, te recreëren en van de natuur te genieten én het beschermen en niet verstoren van de natuur door wandelaars en honden. Zo is er in Salmsteke bijvoorbeeld meer ruimte voor honden dan in de uiterwaarden ernaast. Bij de uiterwaarden in het traject Salmsteke-Schoonhoven, Collegewaard, De Bol en Willige Langerak, wijzigen enkele routes. De lengte blijft ongeveer gelijk. Staatsbosbeheer heeft een nieuwe verbinding ontwikkeld en recent opengesteld (januari 2022), vanaf de dijk door de polder naar Cabauw. Dit is van toegevoegde waarde voor een wandelrondje. Op deze manier proberen we zowel voor de recreant als voor de natuur verbeteringen te vinden.
Het ontwerp in de uiterwaard mag geen negatief effect hebben op dijkveiligheid. Er zijn grondonderzoeken uitgevoerd in de uiterwaard om te kunnen bepalen of het graven in de uiterwaard negatief effect heeft op de dijkveiligheid. Dit moet worden bepaald voor vergunningen en de Milieueffectrapportage.
Op bepaalde plekken in het ontwerp ‘Uiterwaard’ is daarom afstand gehouden tot de dijk. Verder biedt dit vooral kansen om werk met werk te maken: we voeren het werk in een keer uit, zodat er maar een keer overlast is. Ook proberen we grond die vrijkomt te gebruiken in de dijkversterking.
Bij de natuurinrichting is een ecologisch adviesbureau betrokken, waardoor inbreng van specialistische kennis geborgd is. Het is nu niet nodig geweest om FLORON of RAVON te betrekken. Indien dit nodig is wordt deze organisaties om advies gevraagd. Wel is er contact indien de overheden vragen hebben of onderzoeken zoals monitoring willen uitvoeren.
De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn die bepaalt dat de wateren een goed leefgebied moeten vormen voor de planten en dieren die er thuishoren. Door o.a. dijken, dammen en inpolderingen zijn veel kenmerken van het natuurlijk riviersysteem verdwenen. Hierdoor missen planten en dieren geschikt leefgebied en zijn hun migratieroutes geblokkeerd. Rijkswaterstaat heeft van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de opdracht om een pakket aan maatregelen uit te voeren die de riviernatuur weer versterken. In de Collegewaard, De Bol en Willige Langerak worden goede mogelijkheden gezien om maatregelen te treffen, zoals natuurlijke oevers, getijdegeulen en rivierhout.
De drie grote plassen waar de getijdegeul doorheen loopt volgens de ontwerpen, zijn aangelegd in de vorige dijkversterking. Deze hebben geen cultuurhistorische waarde en geen potentie voor hoogwaardige natuurkwaliteit.
We willen de kwaliteit van de huidige getijdegeul verbeteren. Dat doen we door de getijdegeul te verlengen door de oorspronkelijke krekenstructuur (die op deze locatie nog in de bodemlagen terug te vinden is) weer zichtbaar te maken. Hierdoor worden de grote kleiputten onderdeel van deze getijdegeul. We denken hiermee de natuurwaarde van deze totale uiterwaard te verbeteren. Dit jaar gaan we dat met veldwerk nader onderzoeken. De kleinere kleiputten of tichelputten langs de dijk blijven wel behouden. Deze putten hebben een cultuurhistorische waarde en een hoogwaardige natuurkwaliteit.
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In de Natura 2000-gebieden worden bepaalde dieren, planten en hun natuurlijke leefomgeving beschermd om de biodiversiteit (soortenrijkdom) te behouden. De biodiversiteit in Europa gaat al jaren achteruit. Duurzame bescherming van planten en dieren is hard nodig. Planten en dieren trekken zich weinig aan van landsgrenzen en daarom is het belangrijk om natuurbescherming in Europees verband aan te pakken. Daarvoor is in 1979 de Vogelrichtlijn opgesteld en in 1992 de Habitatrichtlijn. Deze richtlijnen hebben twee componenten: soortenbescherming en gebiedsbescherming. De onder beide richtlijnen aangewezen beschermde gebieden vormen het Natura 2000-netwerk. In het dijkversterkingstraject Salmsteke-Schoonhoven is de uiterwaard De Bol aangewezen als N2000-gebied.
Om Nederland veilig te maken hebben we de rivieren de Maas, Waal, Nederrijn, Lek en IJssel sterk veranderd. Dijken, dammen, stuwen en inpolderingen hebben echter ook een keerzijde voor de riviernatuur: de druk op de rivieren is groot en de balans met de natuur raakt verstoord. De kwaliteit van leefgebieden voor planten en dieren en de biodiversiteit (de veelheid aan verschillende soorten dieren en planten) nemen daardoor af. Inzichten veranderen en daarom ook de manier waarop we met de riviernatuur en de natuur in de omliggende gebieden willen omgaan. Rijkswaterstaat en de provincies hebben de opdracht om de balans te herstellen, de kwaliteit van leefgebieden voor planten en dieren te verbeteren en de biodiversiteit te vergroten. Dat doen ze samen met Staatsbosbeheer en de overheden.
In de andere uiterwaarden dan Collegewaard, De Bol en Willige Langerak ligt geen KRW-opgave (Kaderrichtlijn Water) van Rijkswaterstaat. Wel gaat de provincie Utrecht samen met Staatsbosbeheer bekijken hoe de natuurwaarden in deze uiterwaarden verbeterd kunnen worden, maar dat zijn geen grootschalige ingrepen.
De adviezen en opmerkingen die tijdens de bewonersbijeenkomsten zijn meegegeven, zijn input voor het integraal ontwerp. Antwoorden koppelen we terug in een algemene bijeenkomst medio 2022 (hiervoor volgt nog een aankondiging in een volgende nieuwsbrief). Wij onderzoeken dus altijd of ideeën en suggesties die u doet ook te realiseren zijn. De vragen die in de bijeenkomsten van januari 2022 zijn gesteld, verzamelen we in een ‘Vraag & Antwoord’-overzicht (Q&A), die onderaan de website hdsr.nl/sterkelekdijk/sas staat. En we nemen uw vragen en opmerkingen mee naar de gesprekken en wandelingen die we willen houden in het voorjaar van 2022.