Waterberging en -doorvoer Willeskop

Het regent vaker en harder. Extreme weersituaties zullen naar verwachting vaker voorkomen als gevolg van klimaatverandering. Om in te spelen op de gevolgen van klimaatverandering maken wij plannen om ons watersysteem ook in de toekomst robuust en klimaatbestendig kunnen houden.

Dit project is een voorbeeld van zo’n plan. Het projectplan heeft 6 weken ter inzage gelegen. Belanghebbenden hebben in deze periode zes zienswijzen ingediend. Het waterschap heeft op deze zienswijzen gereageerd in een inspraakrapport. Het bestuur van het waterschap heeft het projectplan inclusief het inspraakrapport, op 9 mei 2023 definitief vastgesteld.

Wat gaan we doen?

Het waterschap heeft plannen gemaakt om het natuurgebied Willeskop als waterbergingsgebied in te zetten en om water door de Lopikerwaard af te voeren naar de Lek. Dit doen we, zodat we flexibeler zijn in het beheer van het watersysteem en hierdoor wateroverlast in het gebied zo veel mogelijk willen voorkomen.

Het waterschap heeft hierover nauw contact met Staatsbosbeheer, de beheerder en eigenaar van het gebied. Aanvullend worden er ook maatregelen genomen om de natuurwaarden in het gebied te verbeteren. 
De werkzaamheden starten in 2024.

Onderzoeken

In de afgelopen periode zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd, waaronder grondboringen, ecologische en milieu onderzoeken. Ook is onderzoek gedaan naar de waterkwaliteit van de plas en omliggende watergangen. De resultaten zijn gebruikt voor het opstellen van de plannen en het definitief ontwerp.

De plannen in vogelvlucht

De plannen in vogelvlucht

Waarom gaan we dit doen?

De Gekanaliseerde Hollandsche IJssel (GHIJ) heeft een belangrijke functie voor de waterafvoer binnen het beheergebied van het waterschap. In de huidige situatie vindt deze waterafvoer plaats in westelijke richting naar de Hollandsche IJssel bij Gouda en in oostelijke richting via Utrecht naar het Amsterdam Rijnkanaal. De verwachting is dat deze afvoermogelijkheden in de toekomst vaker beperkingen zullen krijgen als gevolg van klimaatverandering en optredende zeespiegelstijging. De gebieden die water afvoeren naar de GHIJ, waaronder de Lopikerwaard, kunnen dan met maalstops naar de GHIJ en belemmerde waterafvoer te maken krijgen. Om hier op in te spelen, heeft het waterschap in overleg met Staatsbosbeheer plannen gemaakt om extra waterberging te realiseren in natuurgebied Willeskop en om een doorvoermogelijkheid te realiseren van de GHIJ naar de Lek. De combinatie van deze maatregelen zorgt voor meer flexibiliteit in de sturingsmogelijkheden van het watersysteem van de GHIJ en de aanliggende polders en het zoveel mogelijk voorkomen van wateroverlast. Het waterschap heeft een vergelijkbaar project uitgevoerd bij het inrichtingsplan voor natuurontwikkelingsgebied de Hooge Boezem achter Haastrecht.  Dat project is een voorbeeld van een succesvolle combinatie van waterberging en natuurontwikkeling in hetzelfde gebied. In de Hooge Boezem kan 73.000 m3 water opgevangen worden, in Willeskop is het doel om 200.000 m3 water te kunnen opvangen.

Plannen definitief vastgesteld

Op 20 december 2022 heeft het dagelijks bestuur van het waterschap het ontwerp-projectplan vastgesteld. In de m.e.r.-beoordeling staan de gevolgen voor het milieu beschreven. De plannen hebben van 23 januari 2023 tot en met 6 maart 2023 ter inzage gelegen. Belanghebbenden hebben in deze periode zes zienswijzen ingediend. Het dagelijks bestuur heeft de definitieve plannen, inclusief inspraakrapport op 9 mei 2023 vastgesteld. De definitieve documenten vindt u onder het kopje Documenten.

Voor het plan is het noodzakelijk om een aantal peilen te wijzigen na uitvoering van de werkzaamheden. Deze wijzigingen staan beschreven in de ontwerpwijziging peilbesluiten. Het vaststellen van (een wijziging van) een peilbesluit is een bevoegdheid van het algemeen bestuur van het waterschap. Dit bestuur heeft het peilbesluit zonder wijziging op 4 oktober 2023 vastgesteld. Op 13 januari 2024 heeft het waterschap het gewijzigde besluit gepubliceerd. Het peilbesluit treedt vervolgens in werking op 20 januari 2024.

Kansen voor het gebied

Door de plannen ontstaan er kansen voor de natuur, cultuurhistorie en belevingswaarde van het gebied. Dit doen we door in het ontwerp zoveel mogelijk aan te sluiten bij historische water- en landschapselementen en deze meer zichtbaar te maken waar dat mogelijk is. Daarnaast gaan we in het gebied meer variatie voor de natuur aanbrengen door onder andere oevers te verflauwen en de groei van water- en oeverplanten te stimuleren.

Projectgebied

Het projectgebied omvat grofweg het natuurgebied Willeskop van Staatsbosbeheer en de boezem met kades langs de Damweg in Oudewater.

Cultuurhistorie

Het projectgebied heeft een uitgebreid waterhuishoudkundig verleden. Langs de huidige Korenmolenvliet heeft een voorboezem gelegen met meerdere windmolens die het water opmaalden. Deze zijn uiteindelijk vervangen door het stoomgemaal van Benschop. Het stoomgemaal heeft rond 1985 zijn functie verloren doordat in de ruilverkaveling vier nieuwe gemalen zijn gebouwd.

Subsidie

De realisatie van dit project is mede gefinancierd met een EU/POP 3 subsidie

Contact

Planning

De voorlopige projectplanning is onderverdeeld in verschillende fases. Deze planning wordt bijgewerkt als er nieuwe informatie beschikbaar is of als de planning gewijzigd wordt.

In de maanden juli tot en met november 2020 wordt het projectgebied ingemeten door de firma Siegers. De fase is afgerond op 9 maart 2022.

De werkzaamheden worden uitgevoerd van het 2e kwartaal 2022 tot en met het derde kwartaal 2023.

De aanbesteding vindt plaats in het 2e - 4e kwartaal 2023.

De uitvoering van de werkzaamheden vindt plaats van het 1e kwartaal 2024 – 4e kwartaal 2024.

De afronding van de werkzaamaheden vindt plaats in het 4e kwartaal 2024.