Doorslagsluis Nieuwegein klaar voor de toekomst

De Doorslagsluis in Nieuwegein is helemaal gerenoveerd en vandaag feestelijk geopend. Bij de renovatie is de sluis onder water op zo’n manier teruggebouwd, dat er veel meer water doorheen kan. Water dat in droge periodes zoals nu heel hard nodig is in West-Nederland, om daar de gevolgen van de verzilting tegen te gaan. Boven water is recht gedaan aan de cultuurhistorische uitstraling van de locatie.

Op 7 juli 2023 zijn de werkzaamheden feestelijk afgerond. Hierbij waren de wethouder van Nieuwegein, de directie van aannemer Heijmans, de bestuurders van Rijnland en De Stichtse Rijnlanden en de buren van de sluis aanwezig.

Capaciteitsuitbreiding Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA+)

De renovatie van de Doorslagsluis was onderdeel van het project KWA+.  Aad Straathof, hoogheemraad bij Rijnland: “Tijdens extreem droge periodes en lage afvoeren van de grote rivieren is er in West-Nederland niet overal voldoende zoetwater beschikbaar. Dit is het gevolg van verzilting van de Hollandsche IJssel. Voldoende zoet water is dus niet vanzelfsprekend. In geval van tekort kan het water te zout worden. Via de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) wordt dan door het gebied van De Stichtse Rijnlanden extra zoetwater aangevoerd.”

Door de klimaatverandering is er vaker en meer behoefte aan zoetwater. Reden om de capaciteit van de KWA te vergroten en op verschillende locaties in het gebied van De Stichtse Rijnlanden maatregelen uit te voeren om meer water aan te voeren.  Een van de maatregelen is het verwijderen van versmallingen uit de aanvoerroutes. De Doorslagsluis was zo’n versmalling. Door de nieuwe sluis onder water niet terug te bouwen en te vervangen door ‘zwevende balkons’, ontstaat er ruimte voor de aanvoer van extra water.

Bert de Groot, hoogheemraad De Stichtse Rijnlanden: ‘De renovatie van deze lokale sluis in Nieuwegein is van landelijke betekenis. In de nieuwe situatie kunnen we 10.000 liter water per seconde door de sluis aanvoeren om in West-Nederland de verzilting tegen te gaan. En dat is ook deze zomer weer hard nodig!’.

Het project KWA+ is een gezamenlijk project van het hoogheemraadschap van Rijnland en De Stichtse Rijnlanden en onderdeel van het Deltaprogramma Zoetwater.

Renovatie met respect voor cultuurhistorische locatie

De Doorslagsluis is een gemeentelijk monument maar was al jaren niet meer in gebruik als schutsluis. De sluis kampte met achterstallig onderhoud en vormde een knelpunt in de wateraanvoer naar het westen.

Om de doorvoercapaciteit bij de sluis te vergroten en recht te doen aan de cultuurhistorische betekenis van de sluis, is een uitgebreid gebiedsproces doorlopen. De besturen van de gemeente Nieuwegein en het waterschap hebben uiteindelijk gekozen voor de oplossing met de zwevende balkons, in combinatie met een renovatie waarbij de locatie haar cultuurhistorische uitstraling behoudt.

Marieke Schouten, wethouder Nieuwegein: “Wij zijn trots dat we samen met het waterschap gekozen hebben voor een innovatieve oplossing om de waterdoorstroming van de Doorslagsluis te vergroten en om de sluis tegelijkertijd te laten renoveren. Nu is de Doorslagsluis toekomstbestendig én behoudt het haar cultuurhistorische uitstraling.”

Op de plek waar voorheen de sluisdeuren zaten, is een uitsparing opgenomen. Twee balken verwijzen nu naar de plek van de voormalige sluisdeuren. De oude deuren gaan niet verloren. Onderdelen van twee deuren gaat het waterschap hergebruiken bij de renovatie van de Romeijnsdeuren in Oudewater. De twee andere sluisdeuren zijn aan gemeente Nieuwegein geschonken. De gemeente zoekt hier nog een mooie bestemming voor.