Exotische waterplanten verwijderen in Utrecht
Deze zomer starten we op meerdere plekken in Utrecht met het verwijderen van exotische waterplanten. Deze planten horen van nature niet thuis in ons land. Ze verspreiden zich snel, verstikken andere planten en (water)dieren en belemmeren de doorstroming van het water. Dat is slecht voor de waterkwaliteit.
Door deze planten op tijd te verwijderen, voorkomen we dat ze zich verder verspreiden. Zo ontstaat er weer ruimte voor inheemse planten, die bijdragen aan een gezond en gevarieerd ecosysteem. Het is een ingreep die tijdelijk zichtbaar is in de wijk, maar op de lange termijn zorgt voor schoner water en meer biodiversiteit.
De werkzaamheden maken deel uit van het programma 'Gezond Water Utrecht', een samenwerking tussen de gemeente Utrecht en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR). Tot en met 2028 voeren we meer dan 100 maatregelen uit om de waterkwaliteit in alle Utrechtse wijken te verbeteren.
Hoe gaan we te werk?
We verwijderen de exotische planten in meerdere stappen:
-
Machinaal vanaf de kant met een trekker en maaikorf;
-
Machinaal vanaf het water met een maaiboot;
-
Met de hand, om achtergebleven resten te verwijderen.
Daarvoor maaien we tijdelijk meer oever- en waterplanten dan u van ons gewend bent, ook op plekken waar normaal de vegetatie juist blijft staan. Dit is nodig om goed zicht te krijgen op de exoten en deze zo grondig mogelijk te verwijderen. Volgend jaar voeren we een herhaalronde uit.
Wat merkt u daarvan?
-
Extra maaibeheer aan de waterkant, mogelijk ook riet dat normaal gesproken blijft staan tijdens het maaien;
-
Langdurige aanwezigheid van machines en medewerkers in de wijk;
-
Mogelijk plaatsing van drijvende schermen in het water voor het verzamelen van plantenresten;
-
Tijdelijke verstoring, met oog op blijvende verbetering.
We begrijpen dat dit impact kan hebben, zeker in een groene woonwijk als De Tol. We vragen hiervoor uw begrip. Het is een investering in de waterkwaliteit en biodiversiteit op de lange termijn.
Planning
Legenda
- Huidig
- Aankomend
Mei - juli 2025 | Situatie in kaart brengen
Status: HuidigSeptember 2025 | Start werkzaamheden in wijk De Tol
Status: AankomendSeptember - december 2025 | Werk in uitvoering
Status: Aankomend2026 , 2027, 2028 | Nazorg en verwijderen resten exoot
Vraag en antwoord
Dat is een waterplant die van nature niet thuishoort in ons land.
Deze waterplanten groeien enorm hard en verdringen zo alle andere waterplanten. Sloten en vijvers groeien helemaal dicht en er is nauwelijks ruimte voor vissen, andere waterdieren en andere waterplanten.
Een andere belangrijke reden is dat door het dichtgroeien van de sloten, de aan- en afvoer van water niet meer goed werkt. Dit kan tijdens extreme buien zelfs leiden tot wateroverlast.
Mensen gooien deze planten soms in het water als ze teveel hebben in hun vijver of aquarium. Dat doen ze met goede bedoelingen omdat het vaak mooie planten zijn. Maar dat is geen goed idee. Overtollige waterplanten uit een aquarium of vijver horen thuis in de groene afvalcontainer.
In eerste instantie is de sloot erg leeg. Dit is tijdelijk. Bij het verwijderen van de exoten, proberen we de inheemse, gewenste waterplanten zoveel mogelijk te sparen. Dat is ook de reden dat we voorafgaand aan het verwijderen de sloten heel goed hebben onderzocht. De aannemer die aan het werk gaat weet waar hij welke planten moet verwijderen en waar bijzondere planten staan die behouden moeten blijven.
Het verwijderen van de waterplanten kan tijdelijk wat overlast geven, maar in het algemeen valt dat mee.
Wat u wel merkt is dat het nodig is om extra planten langs de oever te verwijderen. Dat zijn ook planten die anders blijven staan. Een voorbeeld hiervan zijn rietoevers. Om een goed beeld te krijgen van de plekken waar de exotische waterplanten groeien, is goed zicht op het water heel belangrijk. Dikke rietoevers bemoeilijken dat enorm.
Na de werkzaamheden groeit het riet weer terug.
Dit kan een aantal maanden duren. Het is afhankelijk van de hoeveelheid exoten die we weg moeten halen.
Dat gebeurt in de eerste ronde met een machine. Als het vanaf het water kan, gebruiken we een maaiboot die de onderwaterplanten wegsnijd met een mes. Soms werken we vanaf de kant met een trekker met een maaikorf eraan.
In de tweede ronde gaan we alle gemaaide plekken nog een keer langs. Dan verwijderen we de achtergebleven planten(resten) met de hand.
Dat hangt af van de hoeveelheid waterplanten en de grootte van de wijk. In De Tol zijn we ca. vier maanden bezig. En volgend jaar komen we terug om te kijken of de exoot terug is. Is dat het geval, dan verwijderen we ze opnieuw.
In sommige grote en ondiepe plassen, kiezen waterkwaliteitsbeheerders er soms voor om de waterplanten te laten staan. Reden hiervoor is dat ze sneller gaan groeien als je ze weghaalt en je dan andere, goede soorten ook weghaalt.
In Utrecht kiezen we er wel voor om de waterplanten weg te halen. De waterkwaliteit en de aan- en afvoer van water is daarbij gebaat.
Om ervoor te zorgen dat de goede planten blijven staan, zijn de sloten uitgebreid in kaart gebracht. Ook gaan we de werkzaamheden ieder jaar herhalen en opnemen in het reguliere maaionderhoud van de gemeente.
Contact

Gaat uw vraag over iets anders? Dan helpt de receptie u graag verder.
Telefoon (030) 634 57 00
E-mail: [email protected]