Tentoonstelling Water! Vriend of vijand?

Vanaf dinsdag 22 maart is de tentoonstelling Water! Vriend of Vijand? te zien. De bezoeker stapt in de tentoonstelling een magische onderwaterwereld binnen en ziet hoe de Utrechters het water al eeuwenlang gebruiken én bestrijden. Een verhaal van ingenieuze waterwerken, rampzalige overstromingen en ambitieuze toekomstplannen.

Wat is er te zien en te doen?

> Wandel rond in een magische onderwaterwereld.
> Maak een virtuele boottocht door het verleden.
> Bekijk kaarten, tekeningen, foto’s en andere topstukken uit collecties uit heel Nederland.
> Ontdek de fascinerende geschiedenis van de het Kromme-Rijngebied, de Lekdijk, het Utrechtse stadsrecht en bekijk de toekomstplannen voor het waterbeheer in de regio.

900 jaar Waterbeheer & Utrecht 900

De tentoonstelling is een coproductie van Het Utrechts Archief en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden in het jubileumjaar 900 jaar Waterbeheer en 900 jaar Utrecht.

Voor wie?

> Voor jong en oud. Speciaal voor kinderen is er een spannende speurtocht.

Activiteitenprogramma

Er zijn regelmatig activiteiten zoals filmvoorstellingen en flitsrondleidingen. Bekijk hiervoor de agenda: Activiteiten - Het Utrechts Archief

Achtergrondinformatie tentoonstelling:

Dit jaar heeft Utrecht 900 jaar stadsrechten. En dat heeft alles te maken met water. De tentoonstelling vertelt het verhaal van de Utrechtse stadrechten en 900 jaar waterbeheer in de provincie Utrecht: van Maarssen tot Veenendaal en van Woerden tot Spakenburg.

Onderwerp : 900 jaar Lekdijk

Al sinds mensenheugenis zoekt het water van de Rijn zich een weg naar de zee door het midden van Nederland. Dwars door de huidige provincie Utrecht. Waar de rivier zich vertakt, ontstaan knooppunten van handel en bestuur: Wijk bij Duurstede bij de splitsing van Rijn en Lek, Utrecht bij de splitsing van Rijn en Vecht. Langs de rivier bevinden zich vruchtbare kleigronden die al vroeg worden gebruikt voor landbouw. Lastiger te ontginnen zijn de moerassen daarachter, waar het water moeilijk kan afvloeien. Als in de elfde eeuw steeds meer grond voor de landbouw geschikt wordt gemaakt, ontstaan ook plannen voor het ontginnen van het stroomgebied van de Rijn tussen Wijk en Utrecht. Maar hoe bescherm je de bewoners van deze lagergelegen gebieden tegen hoge waterstanden in de rivier, zónder de voordelen daarvan voor handel en scheepvaart te verliezen? Het antwoord op die vraag vormt het begin van het verhaal van 900 jaar waterbeheer in de provincie Utrecht. Stukken en verhalen uit en verschillende archiefcollecties nemen de bezoekers mee langs deze geschiedenis.

Onderwerp: hoogte- en dieptepunten uit 900 jaar waterbeheer

De aanleg van de Lekdijk zorgt al negen eeuwen in grote delen van de provincie voor droge voeten. Maar onderhoud en bewaking van de dijk zijn een voortdurende zorg. Van tijd tot tijd gaat het mis. De littekens van dijkdoorbraken zijn op tal van plekken nog zichtbaar. Ook het beheer van de verschillende waterwegen door de provincie heeft heel wat voeten in de aarde. Naarmate de scheepvaart toeneemt, moeten rivierbochten worden afgesneden en kanalen worden verdiept en verbreed. Sluizen moeten zorgen voor voldoende waterpeil. Ontwatering van de nieuw ontgonnen landbouwgronden leidt op termijn tot bodemdaling en maakt op steeds meer plekken polderbemaling noodzakelijk. Eerst met windmolens, later met stoomgemalen. En dan is er nog het zoute water van de Zuiderzee, dat bij storm telkens weer voor grote overlast zorgt bij de Vecht en de Eem. Steeds opnieuw moeten de handen uit de mouwen om het water te vriend te houden. Stukken en verhalen uit verschillende archiefcollecties nemen de bezoekers mee langs deze geschiedenis.

Over de viering 900 jaar Waterbeheer

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden viert dit jaar 900 jaar Waterbeheer en opent daarom ook een interactief online festivalterrein. Een uniek kijkje achter de schermen van het werk van het waterschap. Je ontdekt hoe waterbeheer in de regio Utrecht is ontstaan, wat het waterschap zoal doet en hoe je zelf ook waterbewust kunt leven. Ook kunnen inwoners zich aanmelden voor de activiteiten. Bezoek het digitale festivalterrein (www.900jaarwaterbeheer.nl), volg de activiteiten en ontdek wat je zelf kunt doen om waterbewust te leven.

Over waterbewust leven (De Stichtse Rijnlanden)

Het is voor veel mensen vanzelfsprekend dat je in onze regio kunt wonen, werken en recreëren. Maar als we niet met elkaar hard werken aan waterveiligheid, klimaatadaptatie en schoon en gezond water, blijft dat niet vanzelfsprekend. Zonder het belangrijke werk van het waterschap zou onze regio er heel anders uitzien. Dag in dag uit werkt het waterschap daarom aan droge voeten, schoon water en veilige dijken. Dat doen we al 900 jaar. Hoogheemraad Karin Sommer – de Vries: ‘Tijdens de viering van 900 jaar waterbeheer wil het waterschap laten zien wat het doet, maar ook wat mensen zelf kunnen doen om waterbewust te leven. Dat kan vaak al iets heel kleins zijn, waardoor je bewust bezig bent met water en er extra van kunt genieten. Belangrijk, want waterbewust leven maakt het verschil voor een toekomstbestendige woon- en werkomgeving!’

Over Het Utrechts Archief

Het Utrechts Archief verzamelt en bewaart de bronnen van de Utrechtse geschiedenis, om ze ter beschikking te stellen aan het publiek. Dit gebeurt online, via de studiezaal en in het programma voor publiekseducatie. Daarnaast is HUA kenniscentrum voor (digitaal) informatiebeheer in de regio. HUA is een Gemeenschappelijke Regeling van het Rijk, de Provincie Utrecht en de gemeente Utrecht.