Laserhoogtemeting

Inspecties van kades en dijken is een stuk gemakkelijker en efficiënter geworden met de komst van de laserhoogtemetingen.

Voorheen: wandelschoenen en waterpas

Tot nu toe was dijkinspectie een kwestie van de wandelschoenen aantrekken, vele kilometers afleggen en heel goed kijken. Op een beperkt aantal plaatsen kon de dijk nauwkeuriger worden ingemeten met behulp van de waterpas. Een tijdrovend karwei. Want De Stichtse Rijnlanden heeft 550 km kaden (kleinere dijken, regionale waterkeringen) en nog eens 60 km rivierdijk in beheer. De regionale keringen zijn voor een groot deel niet per auto maar alleen te voet begaanbaar.

Laserhoogtemeting: vanuit helicopter

Met de nieuwe techniek van laserhoogtemeting kunnen in een paar dagen alle waterkeringen ingemeten worden. Vanuit een helicopter worden de keringen met (voor de mens onschadelijke) laserstralen kades afgetast en ingemeten. Dit biedt niet alleen tijdswinst, maar ook veel meer gegevens dan vroeger, namelijk vier hoogtemetingen per m2. Ook is het niet nodig om op particulier terrein te komen.

Verschilbeelden

De keringen van het waterschap zijn nu tweemaal ingemeten, in 1999 en in januari 2004. Daardoor is met behulp van de verschilbeelden te zien of er veranderingen zijn opgetreden in de hoogte en ligging van de keringen. Omdat er zoveel meetgegevens zijn, kunnen ook heel gemakkelijk dwarsprofielen worden gemaakt op iedere gewenste plek.

De meeste keringen lagen er in januari 2004 nog net zo bij als vier jaar geleden. In 2% van de gevallen werd een verandering geconstateerd. In de meeste gevallen konden deze veranderingen teruggevoerd worden op werkzaamheden van het waterschap (ophogingen na normale zettingen). Keringen in het veenweidegebied, met haar venige ondergrond, kennen allemaal een bepaalde mate van zetting vanewege inklinking van de ondergrond.

Opmerkelijk

Bij een klein stukje van de Grechtkade (Woerden) is een opmerkelijke zetting geconstateerd, die bij een inspectie in het veld niet waargenomen was (zie figuur verschilbeelden). Over een afstand van 140 meter zijn drie verschillende situaties gevonden.

  • Dwarsprofiel (verschilbeeld)1: geen zetting, beide metingen hoger dan het benodigde (legger)profiel.
  • Dwarsprofiel (verschilbeeld)2: meer dan de verwachte zetting, binnentalud is opgehoogd om maaien van de kering te vergemakkelijken. Het waterschap heeft grondmonsters genomen om te onderzoeken wat de oorzaak is van de zetting. De resultaten zijn nog niet bekend. In 2005 zal de kering verhoogd worden.
  • Dwarsprofiel (verschilbeeld)3: zetting, meting 2004 onder leggerprofiel. Hier gaat het waterschap de kering in 2005 ophogen.

Toekomst

De laserhoogtemetingen maken het mogelijk om te zien, wat je anders niet ziet. Daardoor is het mogelijk om veel nauwkeuriger in te zoomen op keringen met veranderingen. Dijkinspectie is daarmee efficiënter, gemakkelijker en nauwkeuriger geworden. 100% veiligheid kan het waterschap nooit garanderen, maar het is weer een stapje verder in de goede richting!


Kade-inspectie voorheen: het veld in.

Illustratie: hoe werkt laser-hoogtemeting

De nieuwe techniek van laser-altimetrie, ofwel laser-hoogtemeting.

Meer weten?

Marten Westerink