Bewust Boeren in Gouwe Wiericke

De 2^e fase van het project Bewust Boeren in Gouwe Wiericke van de Stichting Gebiedscoördinatie Gouwe Wiericke is in het najaar van 2015 van start gegaan. Drie groepen melkveehouders zijn aan de slag gegaan met de vraag: Hoe kunnen we ons nutriëntenmanagement verbeteren? Binnen dit project gaat het zowel om schoner water als om een verbetering van de bodemkwaliteit.

Dit wordt vooral gedaan door het delen van kennis, een goede communicatie over de opgedane kennis, tips voor het praktisch toepassen van de opgedane kennis en het doen van concrete maatregelen op het gebied van duurzaam bodembeheer. De Stichtse Rijnlanden is betrokken bij de Verdiepingsgroep Water.

Stoffenkringloop

In deze studiegroep met elk 5 tot 10 melkveehouders, werken boeren, PPP-Agro Advies, en de hoogheemraadschappen van Rijnland en De Stichtse Rijnlanden samen om de stoffenkringloop op melkveebedrijven te sluiten.

Onderzoek twee types sloten

In deze groep stellen waterschappers en boeren elkaar over en weer vragen over waterkwaliteit en bedrijfsvoering. Alle boeren in de Verdiepingsgroep Water hebben twee sloten naast hun percelen aangewezen waarvan zij dachten dat de één schoon was en de ander vuil. Van deze schone en vuile sloot zijn in april en juni 2016 monsters genomen om de concentraties van de voedingsstoffen fosfor en stikstof te bepalen. Ook hebben de boeren in juni de KRW Doe-het-zelf test uitgevoerd. De scores varieerden van 0-10 op een schaal van 0-15.

Meer soorten waterdieren in 'schone' sloot

Op 29 juni 2016 zijn we vervolgens met twee ecologen het veld in geweest om de ecologische toestand van een 'schone' en 'vuile' sloot te bepalen. We keken daarbij naar de verschillende soorten waterplanten en -dieren en wat die ons konden vertellen over de ecologische waterkwaliteit. We kwamen in de schone sloot duidelijk meer soorten waterdieren tegen dan in de vuile sloot. Ook werd duidelijk dat de hoeveelheid stikstof en fosfaat niet de enige factoren zijn die de ecologische kwaliteit van een watergang bepalen. Voor de ecologische kwaliteit zijn ook de oeverinrichting, het onderhoud en de structuur van de watergang mede bepalend voor de kwaliteit en diversiteit van waterplanten en -dieren. De boeren waren daarom zeer benieuwd welke onderhoudsstrategie zij vanuit ecologisch oogpunt het beste kunnen volgen. Hieronder staan enkele tips.

Tips voor onderhoud watergangen en oevervegetatie

• Jaarlijks de baggerspuit gebruiken heeft over het algemeen de voorkeur boven één keer in de paar jaar rigoureus de hele sloot diep baggeren.
• De watergang moet voldoende diepte hebben om te voorkomen dat de watergangen in de zomer te snel opwarmen en er te weinig zuurstof is voor waterdieren om te overleven
• Krabbescheer is niet vorstbestendig. Een watergang met Krabbescheer moet daarom voldoende diep (>40cm) zijn om te voorkomen dat Krabbescheer in de winter afsterft.
• Het maaien van waterplanten in de watergang kan het beste plaatsvinden in juni/juli. In het voor- en najaar hebben waterdieren de waterplanten nodig om zich te kunnen ontwikkelen en voortplanten
• Het maaien van oeverplanten is ecologisch het gunstigste als niet alle oeverplanten in één keer worden gemaaid. De periode van maaien maakt voor de waterdieren en oeverplanten minder uit. Voor vlinders, vogels en andere meer landgeoriënteerde dieren kan de periode van maaien wel van belang zijn.

Vervolg

Op de volgende bijeenkomst in het najaar van 2016 bespreken we de resultaten van de monsters van de schone en vuile sloot van april en juni jl. en het veldbezoek. Dan proberen we deze te relateren aan mogelijke maatregelen die inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering en goed voor de chemische en ecologische waterkwaliteit.